summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml')
-rw-r--r--DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml5516
1 files changed, 0 insertions, 5516 deletions
diff --git a/DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml b/DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml
deleted file mode 100644
index f6fcee54f9..0000000000
--- a/DOCS/xml/pl/encoding-guide.xml
+++ /dev/null
@@ -1,5516 +0,0 @@
-<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
-<!-- synced with 27843 -->
-<!-- Opiekun: Torinthiel -->
-<!-- INCOMPLETE!!!! -->
-<chapter id="encoding-guide">
-<title>Kodowanie przy użyciu <application>MEncodera</application></title>
-
-<sect1 id="menc-feat-dvd-mpeg4">
-<title>Rippowanie DVD do wysokiej jakości pliku MPEG-4 ("DivX")</title>
-
-<para>
- Jednym z często zadawanych pytań jest "Jak zrobić rip najlepszej jakości
- przy danej objętości?". Innym pytaniem jest "Jak zrobić najlepszy możliwy
- rip? Nie ważne jaka będzie objętość, chcę najlepszej jakości."
-</para>
-
-<para>
- To drugie pytanie jest przynajmniej źle postawione. W końcu, jeśli nie
- przejmujesz się wielkością pliku, mógłbyć po prostu skopiować strumień
- MPEG-2 z DVD. Pewnie, dostaniesz AVI wielkości około 5GB, ale jeśli chcesz
- najlepszej jakości i nie przejmujesz się wielkością to jest to najlepsze
- wyjście.
-</para>
-
-<para>
- Tak na prawdę, powodem dla którego chcesz przekodować DVD na MPEG-4 jest to,
- że <emphasis role="bold">przejmujesz</emphasis> się wielkością pliku.
-</para>
-
-<para>
- Ciężko jest pokazać książkowy przepis na tworzenie ripu DVD bardzo wysokiej
- jakości. Trzeba wziąć pod uwagę kilka czynników, i powinieneś rozumieć
- szczegóły procesu, albo jest duża szansa że nie będziesz zadowolony z wyników.
- Poniżej zbadamy niektóre problemy i pokażemy przykład. Zakładamy że używasz
- <systemitem class="library">libavcodec</systemitem> do kodowania obrazu,
- chociaż ta sama teoria działą też przy innych kodekach.
-</para>
-
-<para>
- Jeśli to wydaje Ci się za dużo, to pewnie powinieneś użyć jednej z wielu
- nakładek dostępnych w
- <ulink url="http://mplayerhq.hu/homepage/design7/projects.html#mencoder_frontends">sekcji MEncodera</ulink>
- naszej strony z powiązanymi projektami.
- W ten sposób, powinno się udać otrzymać ripy wysokiej jakości bez zbyt
- myślenia za dużo, ponieważ te narzędzia są projektowane by podejmować za
- Ciebie mądre decyzje.
-</para>
-
-<!-- ********** -->
-
-<sect2 id="menc-feat-dvd-mpeg4-preparing-encode">
-<title>Przygotowanie do kodowania: Identyfikowanie materiału źródłowego
-i framerate</title>
-
-<para>
- Zanim w ogóle zaczniesz myśleć o kodowaniu filmu, musisz przejść kilka
- wstępnych kroków.
-</para>
-
-<para>
- Pierwszym i najważniejszym krokiem przed kodowaniem powinno być
- ustalenie jakim typem filmu się zajmujesz.
- Jeśli Twój film jest z DVD albo telewizji (zwykłej, kablowej czy
- satelitarnej), będzie w jednym z dwóch formatów: NTSC w Ameryce Północnej
- i Japonii, PAL w Europie itp.
- Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że jest to tylko format do
- prezentacji w telewizji, i często <emphasis role="bold">nie</emphasis> jest
- oryginalnym formatem filmu.
- Doświadczenie pokazuje że filmy NTSC są trudniejsze do kodowania, ponieważ
- jest więcej elementów do zidentyfikowania w źródle.
- Żeby zrobić odpowienie kodowanie musisz znać oryginalny format filmu.
- Nieuwzględnienie tego skutkuje wieloma wadami wynikowego pliku, na przykład
- brzydkie artefakty przeplotu i powtórzone albo zagubione klatki.
- Poza tym że są brzydkie, artefakty są też szkodliwe dla kodowania:
- Dostaniesz gorszą jakość na jednostkę bitrate.
-</para>
-
-<sect3 id="menc-feat-dvd-mpeg4-preparing-encode-fps">
-<title>Ustalanie źródłowego framerate</title>
-<para>
- Poniżej jest lista popularnych typów materiału źródłowego, gdzie można je
- najczęściej znaleźć i ich własności:
-</para>
-<itemizedlist>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Typowy film</emphasis>: Tworzony do wyświetlania przy
- 24fps.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Film PAL</emphasis>: Nagrywany kamerą video PAL
- z prędkością 50 pól na sekundę.
- Pole składa się tylko z parzystych albo nieparzystych linii klatki.
- Telewizja była projektowana by odświerzać je naprzemiennie, w charakterze
- taniej formy analogowej kompresji.
- Ludzkie oko podobno kompensuje ten efekt, ale jeśli zrozumiesz przeplot
- nauczysz się go widzieć też w telewizji i nigdy już nie będziesz z niej
- ZADOWOLONY.
- Dwa pola <emphasis role="bold">nie</emphasis> dają pełnej klatki, ponieważ
- są uchwycone co 1/50 sekundy, więc nie pasują do siebie, chyba że nie ma
- ruchu.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Film NTSC</emphasis>: Nagrany kamerą NTSC z prędkością
- 60000/1001 pól na sekundę, albo 60 pól na sekundę w erze przedkolorowej.
- Poza tym podobny do PAL.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Animacja</emphasis>: Zazwyczaj rysowana przy 24fps,
- ale zdarzają się też z mieszanym framerate.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Grafika komputerowa (CG)</emphasis>: Może być dowolny
- framerate, ale niektóre są częstsze niż inne; wartości 24 i 30 klatek na
- sekundę są typowe dla NTSC, a 25fps jest typowe dla PAL.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">Stary film</emphasis>: Rozmaite niższe framerate.
-</para></listitem>
-</itemizedlist>
-</sect3>
-
-
-<sect3 id="menc-feat-dvd-mpeg4-preparing-encode-material">
-<title>Identyfikowanie materiału źródłowego</title>
-<para>
- Filmy składające się z klatek nazywa się progresywnymi,
- podczas gdy te składające się z niezależnych pól nazywa się
- z przeplotem, albo filmem - chociaż ten drugi termin jest niejasny.
-</para>
-<para>
- Żeby nie było za łatwo, niektóre filmy są kombinacją kilku powyższych typów.
-</para>
-<para>
- Najważniejszą różnicą między tymi formatami, jest to że niektóre są oparte
- na klatkach a inne na polach.
- <emphasis role="bold">Zawsze</emphasis> gdy film jest przygotowywany do
- wyświetlania w telewizji jest przekształcany na format oparty na polach.
- Rozliczne metody którymi się tego dokonuje są wspólnie nazywane "telecine",
- a niesławne "3:2 pulldown" z NTSC jest jednym z jego rodzajów.
- Jeżeli oryginał nie był też oparty na polach (z tą samą prędkością),
- dostajesz film w innym formacie niż oryginał.
-</para>
-
-<itemizedlist>
-<title>Jest kilka popularnych typów pulldown:</title>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">pulldown PAL 2:2</emphasis>: Najprzyjemniejszy z nich
- wszystkich.
- Każda klatka jest pokazywana przez czas dwóch pól, poprzez wydobycie
- parzystych i nieparzystych linii i pokazywanie ich na przemian.
- Jeśli oryginalny materiał miał 24fps, ten proces przyspiesza film o 4%.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">pulldown PAL 2:2:2:2:2:2:2:2:2:2:2:3</emphasis>:
- Każda 12ta klatka jest pokazywana przez czas trzech pól zamiast tylko dwóch.
- Dzięki temu nie ma przyspieszenia o 4%, ale proces jest o wiele trudniejszy
- do odtworzenia.
- Zazwyczaj występuje w produkcjach muzycznych, gdzie zmiana prędkości o 4%
- poważnie by uszkodziła muzykę.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">NTSC 3:2 telecine</emphasis>: Klatki są pokazywane na
- przemian przez czas 3ch albo 2ch pól.
- To daje częstotliwość pól 2.5 raza większą niż oryginalna częstotliwość
- klatek. Rezultat jest też lekko zwolniony z 60 pól na sekundę do 60000/1001
- pól na sekundę by utrzymać częstotliwość pól w NTSC.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- <emphasis role="bold">NTSC 2:2 pulldown</emphasis>: Używane do pokazywania
- materiałów 30fps na NTSC.
- Przyjemne, tak jak pulldown 2:2 PAL.
-</para></listitem>
-</itemizedlist>
-
-<para>
- Są też metody konwersji między filmami PAL i NTSC, ale ten temat
- wykracza poza zakres tego podręcznika.
- Jeśli natkniesz się na taki film i chcesz go zakodować, to największe
- szanse masz robiąc kopię w oryginalnym formacie.
- Konwersja między tymi dwoma formatami jest wysoce destrukcyjna i nie może
- zostać ładnie odwrócona, więc kodowanie będzie o wiele gorszej jakości jeśli
- jest robione z przekonwertowanego źródła.
-</para>
-
-<para>
- Gdy film jest zapisywany na DVD, kolejne pary pól są zapisywane jako klatka,
- pomimo tego że nie są przezaczone do wyświetlania razem.
- Standard MPEG-2 używany na DVD i w cyfrowej TV pozwala na zakodowanie
- oryginalnej progresywnej klatki i na przechowanie w nagłówku klatki ilości
- pól przez które ta klatka powinna być pokazana.
- Filmy zrobione przy użyciu tej metody są często określane mianem "miękkiego
- telecine" (soft-telecine), ponieważ proces ten tylko informuje odtwarzacz że
- ma on zastosować pulldown, a nie stosuje go samemu.
- Tak jest o wiele lepiej, ponieważ może to zostać łatwo odwrócone (a tak na
- prawdę zignorowane) przez koder i ponieważ zachowuje możliwie najwyższą
- jakość.
- Niestety, wielu producentów DVD i stacji nadawczych nie stosuje prawidłowych
- technik kodowania ale w zamian produkuje filmy przy użyciu "twardego
- telecine" (hard-telecine), gdzie pola są faktycznie powtórzone
- w zakodowanym MPEG-2.
-</para>
-
-<para>
- Procedury radzenia sobie z takimi przypadkami będą omówione
- <link linkend="menc-feat-telecine">w dalszej części przewodnika</link>.
- Teraz podamy tylko kilka wskazówek jak identyfikować z jakim typem materiału
- mamy do czynienia.
-</para>
-
-<itemizedlist>
-<title>Regiony NTSC:</title>
-<listitem><para>
- Jeśli <application>MPlayer</application> wyświetla w trakcie oglądania filmu
- że framerate zostało zmienione na 24000/1001 i nigdy nie powraca, to jest
- to prawie na pewno progresywny materiał na którym zastosowano "miękkie
- telecine".
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- Jeśli <application>MPlayer</application> pokazuje że framerate zmienia się
- między 24000/1001 i 30000/1001 i czasami widzisz "grzebienie" to jest kilka
- możliwości.
- <!-- Torinthiel: grzebienie mi najlepiej pasują, ale może jest oficjalne tłumaczenie -->
- Kawałki 24000/1001fps są prawie na pewno progresywne, poddane "miękkiemu
- telecine", ale fragmenty 30000/1001 fps mogą albo być 24000/1001 poddanym
- "twardemu telecine" albo filmem NTCS o 60000/1001 polach na sekundę.
- Używaj tych samych metod co w następnych dwóch przypadkach żeby je odróżnić.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- Jeśli <application>MPlayer</application> nigdy nie pokazuje informacji
- o zmianie framerate i każda klatka z ruchem wygląda jak grzebień, to masz
- film NTSC z 60000/1001 polami na sekundę.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- Jeśli <application>MPlayer</application> nigdy nie pokazuje informacji
- o zmianie framerate i dwie klatki z każdych pięciu mają grzebienie, to film
- jest 24000/1001 fps poddanym "twardemu telecine".
-</para></listitem>
-</itemizedlist>
-
-<itemizedlist>
-<title>Regiony PAL:</title>
-<listitem><para>
- Jeśli nie widzisz grzebieni, to jest to 2:2 pulldown.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- Jeśli na przemian przez pół sekundy widzisz grzebienie a potem nie, to masz
- 2:2:2:2:2:2:2:2:2:2:2:3 pulldown.
-</para></listitem>
-<listitem><para>
- Jeśli zawsze widzisz grzebienie w trakcie ruchu, to film jest filmem PAL
- wyświetlanym z 50 polami na sekundę.
- <!-- Torinthiel: wyświetlanym czy nagranym? -->
-</para></listitem>
-</itemizedlist>
-
-<note><title>Podpowiedź:</title>
-<para>
- <application>MPlayer</application> może zwolnić odtwarzanie filmu opcją
- -speed albo odtwarzać klatka po klatce.
- Spróbuj użyć opcji <option>-speed</option> 0.2 żeby oglądać film bardzo
- wolno, albo naciskaj wielokrotnie klawisz "<keycap>.</keycap>" żeby
- wyświetlać klatka po klatce.
- Może to pomóc zidentyfikować wzorzec jeśli
- nie możesz go dostrzec przy pełnej prędkości.
-</para>
-</note>
-</sect3>
-</sect2>
-
-<!-- ********** -->
-
-<sect2 id="menc-feat-dvd-mpeg4-2pass">
-<title>Stały kwantyzator a tryb wieloprzebiegowy</title>
-
-<para>
- Jest możliwe zakodowanie filmu z szeroką gamą jakości.
- Z nowoczesnymi koderami i odrobiną kompresji przed kodekiem (zmniejszenie
- rozdzielczości i usuwanie szumu), możliwe jest osiągnięcie bardzo dobrej
- jakości przy 700 MB, dla 90-110 minutowego filmu kinowego.
- Dodatkowo tylko najdłuższe filmy nie dają się zakodować na 1400 MB z prawie
- doskonałą jakością.
-</para>
-
-<para>
- Są trzy podejścia do kodowania video: stały bitrate (CBR),
- stały kwantyzator i tryb wieloprzebiegowy (ABR, uśrednione bitrate).
-</para>
-
-<para>
- Złożoność klatek filmu, a zatem i ilość bitów potrzebna na ich zakodowanie,
- może się bardzo mocno zmieniać w zależności od sceny.
- Nowoczesne kodery potrafią się dostosowywać do tych zmian i zmieniać
- bitrate.
- Jednak w prostych trybach, takich jak CBR, kodery nie znają zapotrzebowania
- na bitrate w przyszłych scenach, więc nie mogą na długo przekraczać
- wymaganego bitrate.
- Bardziej zaawansowane tryby, takie jak kodowanie wieloprzebiegowe, potrafią
- wziąć pod uwagę statystyki z poprzednich przebiegów, co naprawia ten problem.
-</para>
-
-<note><title>Uwaga:</title>
-<para>
- Większość kodeków obsługujących kodowanie ABR obsługuje tylko kodowanie
- dwuprzebiegowe, podczas gdy niektóre inne, na przykład
- <systemitem class="library">x264</systemitem> albo
- <systemitem class="library">Xvid</systemitem> potrafią wykonywać wiele
- przebiegów, z lekką poprawą jakości po każdym przebiegu. Jednak ta poprawa
- nie jest zauważalna ani mierzalna po około 4tym przebiegu.
- Dlatego też, w tej części, tryb dwuprzebiegowy i wieloprzebiegowy będą
- używane zamiennie.
-</para>
-</note>
-
-<para>
- W każdym z tych trybów, kodek video (na przykład
- <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>)
- dzieli klatkę obrazu na makrobloki 16x16 pikseli i stosuje do każdego z nich
- kwantyzator. Im niższy kwantyzator, tym lepsza jakość i tym wyższe bitrate.
- Metody jakiej koder używa do ustalenia kwantyzatora są różne i można nimi
- sterować. (Jest to straszliwe uproszczenie, ale wystarcza do zrozumienia
- podstaw.)
-</para>
-
-<para>
- Kiedy podajesz stałe bitrate, kodek koduje usuwając tyle szczegółów ile musi
- i tak mało jak to tylko możliwe żeby pozostać poniżej podanego bitrate.
- Jeśli na prawdę nie obchodzi cię wielkość pliku, możesz użyć CBR i podać
- nieskończone bitrate (W praktyce oznacza to bitrate na tyle wysokie że nie
- stanowi bariery, na przykład 10000Kbit.) Bez żadnego ograniczenia na bitrate
- kodek użyje najniższego możliwego kwantyzatora do każdej klatki (ustalonego
- dla <systemitem class="library">libavcodec</systemitem> opcją
- <option>vqmin</option>, domyślnie 2).
- Gdy tylko podasz bitrate na tyle niskie że kodek musi używać wyższego
- kwantyzatora, to prawie na pewno niszczysz film.
- Żeby tego uniknąć, powinieneś pewnie zmniejszyć rozdzielczość filmu, metodą
- opisaną dalej.
- Ogólnie, jeśli zależy Ci na jakości, powinieneś unikać CBR.
-</para>
-
-<para>
- Przy stałym kwantyzatorze, kodek używa na każdym makrobloku tego samego
- kwantyzatora, podanego opcją <option>vqscale</option>
- (w przypadku <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>).
- Jeśli chcesz możliwie najlepszy efekt, znów ignorując bitrate, możesz użyć
- <option>vqscale=2</option>. Da to ten sam bitrate i PSNR (peak
- signal-to-noise ratio, szczytowa proporcja sygnału do szumu) co CBR
- z <option>vbitrate</option>=nieskończoność i domyślnym
- <option>vqmin</option>.
-</para>
-
-<para>
- Problemem przy stałym kwantyzatorze jest to, że używa podanego kwantyzatora
- niezależnie od tego czy makroblok tego wymaga czy nie. To znaczy że można by
- było zastosować do makrobloku wyższy kwantyzator bez utraty postrzegalnej
- jakości. Dlaczego marnować bity na niepotrzebnie niski kwantyzator?
- Mikroprocesor ma tyle cykli ile jest czasu, ale jest tylko ograniczona ilość
- bitów na twardym dysku.
-</para>
-
-<para>
- Przy kodowaniu dwuprzebiegowym, pierwszy przebieg potraktuje film jak przu
- ustawieniu CBR, ale zachowa informacje o własnościach każdej klatki. Te dane
- są później używane przy drugim przebiegu do podejmowania słusznych decyzji
- o używanym kwantyzatorze. Przy szybkich scenach albo niewielu szczegółach
- pewnie użyje większego kwantyzatora, podczas gdy dla powolnych,
- szczegółowych scen będzie niższy kwantyzator.
-</para>
-
-<para>
- Jeśli używasz <option>vqscale=2</option> to marnujesz bity. Jeśli używasz
- <option>vqscale=3</option> to nie dostajesz najlepszej możliwej jakości.
- Załóżmy że zakodowałeś swoje DVD przy <option>vqscale=3</option>
- i dostałeś bitrate 1800Kbit. Jeśli zrobisz dwa przebiegi
- z <option>vbitrate=1800</option> ostateczny wynik będzie miał
- <emphasis role="bold">wyższą jakość</emphasis> przy
- <emphasis role="bold">tym samym bitrate</emphasis>.
-</para>
-
-<para>
- Ponieważ jesteś już przekonany że prawidłowym wyborem są dwa przebiegi,
- prawdziwym pytaniem jest jakiego bitrate użyć. Nie ma jednej odpowiedzi.
- Idealnie chcesz wybrać bitrate będący najlepszym kompromisem między jakością
- a wielkością pliku. To się zmienia w zależności od filmu.
-</para>
-
-<para>
- Jeśli wielkość nie ma znaczenia, dobrym punktem wyjściowym do bardzo
- wysokiej jakości jest około 2000Kbit plus minus 200Kbit.
- Jeśli jest dużo akcji albo szczegółów, albo po prostu masz bardzo wrażliwe
- oko, możesz się zdecydować na 2400 albo 2600.
- Przy niektórych DVD możesz nie zauważyć różnicy przy 1400Kbit. Dobrym
- pomysłem jest poeksperymentowanie z kilkoma scenami i różnymi wartościami
- bitrate żeby nabrać wyczucia.
-</para>
-
-<para>
- Jeśli chcesz konkretnej wielkości, musisz jakoś obliczyć bitrare.
- Ale zanim to zrobisz, musisz wiedzieć ile miejsca potrzebujesz na dźwięk,
- więc powinieneś <link linkend="menc-feat-dvd-mpeg4-audio">ściągnąć go</link>
- najpierw.
- Możesz wyliczyć bitrate z następującego równania:
- <systemitem>bitrate = (wielkość_docelowa_w_MBajtach - wielkość_dźwięku_w_MBajtach)
- * 1024 * 1024 / długość_w_sekundach * 8 / 1000</systemitem>
- Na przykład by wcisnąć dwugodzinny film na płytkę 702MB, z 60MB ścieżki
- dźwiękowej, bitrate video musi być:
- <systemitem>(702 - 60) * 1024 * 1024 / (120*60) * 8 / 1000
- = 740kbps</systemitem>
-</para>
-</sect2>
-
-<!-- ********** -->
-
-<sect2 id="menc-feat-dvd-mpeg4-constraints">
-<title>Ograniczenia efektywnego kodowania</title>
-
-<para>
-Ze względu na naturę kodowania typu MPEG istnieją różne ograniczenia których
-warto się trzymać żeby osiągnąć najlepszą jakość.
-MPEG dzieli obraz na kwadraty 16x16 pikseli nazywane makroblokami,
-każdy z nich składa się z 4 bloków 8x8 informacji o jasności (luminancja, luma)
-i dwóch 8x8 z połową rozdzielczości (jeden na składową czerwono-morską, drugi
-na niebiesko-żółtą).
-Nawet jeśli wysokość i szerokość filmu nie są wielokrotnościami 16,
-koder użyje tyle makrobloków żeby przykryć cały obszar obrazu,
-dodatkowa przestrzeń zostanie zmarnowana.
-Zatem w interesie zwiększenai jakości przy utrzymaniu wielkości pliku kiepskim
-pomysłem jest używanie wymiarów które nie są wielokrotnością 16.
-</para>
-
-<para>
-Większość DVD ma też jakieś czarne ramki na brzegach.
-Zostawienie ich tam <emphasis role="bold">mocno</emphasis> zaszkodzi jakości
-na kilka sposobów.
-</para>
-
-<orderedlist>
-<listitem>
- <para>
- Kompresje typu MPEG są zależne od transformat przestrzeni częstotliwości,
- a dokładniej Dyskretnej Transformaty Cosinusowej (DCT), która jest podobna do
- transformaty Fouriera.
- Ten sposób kodowania jest efektywny przy wzorach i gładkich przejściach, ale
- kiepsko sobie radzi z ostrymi krawędziami.
- Żeby je zakoować, musi używać o wiele większej liczby bitów, albo wystąpią
- artefakty znane jako pierścienie.
- </para>
-
- <para>
- Transformacja częstotliwości (DCT) jest stosowana osobno do każdego
- makrobloku (tak na prawdę do każdego bloku), więc ten problem istnieje tylko
- gdy ostra krawędź jest wewnątrz bloku.
- Jeśli czarna ramka zaczyna się dokładnie na krawędzi 16-pikselowego bloku,
- nie stwarza problemów.
- Jednakże, rzadko kiedy takie ramki są ładnie wyrównane, więc zazwyczaj będzie
- trzeba przyciąć obraz żeby tego uniknąć.
- </para>
-</listitem>
-</orderedlist>
-
-<para>
-Poza transformatami przestrzeni częstotliwości, kompresje typu MPEG używają
-wektorów ruchu, by reprezentować zmiany między sąsiednimi klatkami.
-Oczywiście wektory ruchu są mniej efektywne w stosunku do nowej treści
-przychodzącej z brzegów obrazka, ponieważ nie było jej na poprzedniej klatce.
-Jeśli obraz rozciąga się do krawędzi zakodowanego regionu,
-wektory ruchu radzą sobie z treścią wychodzącą poza krawędzie.
-Jednak jeśli są ramki, mogą być kłopoty:
-</para>
-
-<orderedlist continuation="continues">
-<listitem>
- <para>
- Dla każdego makrobloku, kompresja typu MPEG przechowuje wektor opisujący
- która część poprzedniej klatki powinna być skopiowana do tego makrobloku jako
- podstawa do przewidzenia następnej klatki.
- Zakodowane wtedy muszą być tylko różnice.
- Jeśli makroblok zawiera fragment ramki, to wektory ruchu z pozostałych cześci
- obrazu zamażą obramowanie.
- Oznacza to że dużo bitów będzie zużytych albo na jej powtórne zaczernienie
- albo (co bardziej prawdopodobne), wektor ruchu w ogóle nie będzie użyty
- i wszystkie zmiany w tym makrobloku będzie trzeba zakodować bezpośrednio.
- W obu przypadkach, bardzo cierpi na tym efektywność kodowania.
- </para>
-
- <para>
- Powtórnie, ten problem występuje tylko jeśli ramki nie są na krawędziach
- 16-pikselowych bloków.
- </para>
-</listitem>
-
-<listitem>
- <para>
- W końcu, przypuśćmy że mamy makroblok wewnątrz obrazu i obiekt dostaje się do
- niego z okolic krawędzi.
- Kodowanie typu MPEG nie potrafi powiedzieć "skopiuj część która jeest
- wewnątrz obraka, ale nie czarne obramowanie." Dlatego obramowanie też
- zostanie skopiowane i trzeba będzie zużyć sporo bitów żeby zakodować fragment
- obrazu który powinien tam być.
- </para>
-
- <para>
- Jeśli obraz sięga do krawędzi zakodowanego obszaru, MPEG ma specjalne
- optymalizacje do wielokrotnego kopiowania ostatniego rzędu pikseli jeśli
- wektor ruchu przychodzi z poza zakodoanego obszaru.
- Staje się to bezużyteczne gry obraz ma czarne obramowanie.
- W odróżnieniu od problemów 1 i 2 tutaj nic nie pomoże ustawienie obramowania
- w odpowiednim miejscu.
- </para>
-</listitem>
-
-<listitem><para>
- Mimo tego, że obramowanie jest całkowicie czarne i nigdy się nie zmienia,
- zawsze jest pewien narzut związany z większą ilością makrobloków.
-</para></listitem>
-</orderedlist>
-
-<para>
-Ze wszystkich tych powodów zalecane jest całkowite wycięcie czarnych obramowań.
-Dodatkowo, jeśli przy krawędziach jest obszar zakłóceń/zniekształceń, obcięcie
-go również poprawi efektywność kodowania.
-Puryści, którzy chcą możliwie dokładnie zachować oryginał mogą się sprzeciwiać,
-ale jeśli nie planujesz używać stałego kwantyzatora to jakość uzyskana dzięki
-skadrowaniu znacząco przewyższy utratę informacji przy brzegach.
-</para>
-</sect2>
-
-<!-- ********** -->
-
-<sect2 id="menc-feat-dvd-mpeg4-crop">
-<title>Kadrowanie i skalowanie</title>
-
-<para>
-Przypomnijmy z poprzedniej części że ostateczna wielkość (wysokość i szerokość)
-obrazu do kodowania powinna być wielokrotnością 16.
-Można to osiągnąć kadrowaniem, skalowaniem albo kombinacją obydwu.
-</para>
-
-<para>
-Przy kadrowaniu, jest kilka reguł których musimy przestrzegać by uniknąć
-uszkodzenia filmu.
-Zwykły format YUV, 4:2:0, przechowuje wartości koloru podpróbkowane, czyli
-kolor jest próbkowany o połowę rzadziej w każdym kierunku niż jasność.
-Spójrzmy na diagram, na którym L oznacza punkty próbkowania jasności (luma)
-a C koloru (chroma).
-</para>
-
-<informaltable>
-<?dbhtml table-width="40%" ?>
-<?dbfo table-width="40%" ?>
-<tgroup cols="8" align="center">
-<colspec colnum="1" colname="col1"/>
-<colspec colnum="2" colname="col2"/>
-<colspec colnum="3" colname="col3"/>
-<colspec colnum="4" colname="col4"/>
-<colspec colnum="5" colname="col5"/>
-<colspec colnum="6" colname="col6"/>
-<colspec colnum="7" colname="col7"/>
-<colspec colnum="8" colname="col8"/>
-<spanspec spanname="spa1-2" namest="col1" nameend="col2"/>
-<spanspec spanname="spa3-4" namest="col3" nameend="col4"/>
-<spanspec spanname="spa5-6" namest="col5" nameend="col6"/>
-<spanspec spanname="spa7-8" namest="col7" nameend="col8"/>
- <tbody>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry spanname="spa1-2">C</entry>
- <entry spanname="spa3-4">C</entry>
- <entry spanname="spa5-6">C</entry>
- <entry spanname="spa7-8">C</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry spanname="spa1-2">C</entry>
- <entry spanname="spa3-4">C</entry>
- <entry spanname="spa5-6">C</entry>
- <entry spanname="spa7-8">C</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- </tbody>
-</tgroup>
-</informaltable>
-
-<para>
-Jak widać, wiersze i kolumny obrazu w sposób naturalny łączą się w pary.
-Dlatego przesunięcia i wymiary kadrowania <emphasis>muszą</emphasis> być
-liczbami parzystymi.
-Jeśli nie są, barwa nie będzie już dobrze dopasowana do jasności.
-Teoretycznie możliwe jest kadrowanie z nieparzystym przesunięciem, ale wymaga
-to przepróbkowania kolorów, co jest potencjalnie stratną operacją nie
-obsługiwaną przez filtr kadrowania.
-</para>
-
-<para>
-Dalej, film z przeplotem jest kodowany jak poniżej:
-</para>
-
-<informaltable>
-<?dbhtml table-width="80%" ?>
-<?dbfo table-width="80%" ?>
-<tgroup cols="16" align="center">
-<colspec colnum="1" colname="col1"/>
-<colspec colnum="2" colname="col2"/>
-<colspec colnum="3" colname="col3"/>
-<colspec colnum="4" colname="col4"/>
-<colspec colnum="5" colname="col5"/>
-<colspec colnum="6" colname="col6"/>
-<colspec colnum="7" colname="col7"/>
-<colspec colnum="8" colname="col8"/>
-<colspec colnum="9" colname="col9"/>
-<colspec colnum="10" colname="col10"/>
-<colspec colnum="11" colname="col11"/>
-<colspec colnum="12" colname="col12"/>
-<colspec colnum="13" colname="col13"/>
-<colspec colnum="14" colname="col14"/>
-<colspec colnum="15" colname="col15"/>
-<colspec colnum="16" colname="col16"/>
-<spanspec spanname="spa1-2" namest="col1" nameend="col2"/>
-<spanspec spanname="spa3-4" namest="col3" nameend="col4"/>
-<spanspec spanname="spa5-6" namest="col5" nameend="col6"/>
-<spanspec spanname="spa7-8" namest="col7" nameend="col8"/>
-<spanspec spanname="spa9-10" namest="col9" nameend="col10"/>
-<spanspec spanname="spa11-12" namest="col11" nameend="col12"/>
-<spanspec spanname="spa13-14" namest="col13" nameend="col14"/>
-<spanspec spanname="spa15-16" namest="col15" nameend="col16"/>
- <tbody>
- <row>
- <entry namest="col1" nameend="col8">Górne pole</entry>
- <entry namest="col9" nameend="col16">Dolne pole</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry spanname="spa1-2">C</entry>
- <entry spanname="spa3-4">C</entry>
- <entry spanname="spa5-6">C</entry>
- <entry spanname="spa7-8">C</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry spanname="spa9-10">C</entry>
- <entry spanname="spa11-12">C</entry>
- <entry spanname="spa13-14">C</entry>
- <entry spanname="spa15-16">C</entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry spanname="spa1-2">C</entry>
- <entry spanname="spa3-4">C</entry>
- <entry spanname="spa5-6">C</entry>
- <entry spanname="spa7-8">C</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- <row>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry spanname="spa9-10">C</entry>
- <entry spanname="spa11-12">C</entry>
- <entry spanname="spa13-14">C</entry>
- <entry spanname="spa15-16">C</entry>
- </row>
- <row>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry></entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- <entry>L</entry>
- </row>
- </tbody>
-</tgroup>
-</informaltable>
-
-<para>
-Jak widać, wzór powtarza się dopiero po 4 liniach.
-Dlatego przy filmie z przeplotem, pionowa współrzędna i wysokość kadrowania
-muszą być wielokrotnościami 4.
-</para>
-
-<para>
-Podstawową rozdzielczością DVD jest 720x480 dla NTSC i 720x576 dla PAL, ale
-jest też flaga proporcji, która określa czy obraz jest ekranowy (4:3) czy
-panoramiczny (16:9).
-Wiele (jeśli nie większość) panoramicznych DVD nie jest dokładnie 16:9 tylko