path: root/DOCS/xml/pl/usage.xml

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<!-- synced with r21748 -->
<!-- Opiekun: emdej -->
<chapter id="usage">
<title>Sposób użycia</title>

<sect1 id="commandline">
<title>Wiersz poleceń</title>

<para>
<application>MPlayer</application> używa skomplikowanego drzewa odtwarzania.
Składa się ono z opcji globalnych podanych na początku, na przykład:
<screen>mplayer -vfm 5</screen>
i opcji podanych po nazwach plików, które stosują się jedynie do podanego
pliku/URLa/czegokolwiek, na przykład:
<screen>
mplayer -vfm 5 <replaceable>film1.avi</replaceable> <replaceable>film2.avi</replaceable> -vfm 4
</screen>
</para>

<para>
Możesz pogrupować nazwy plików/URLe za pomocą <literal>{</literal> oraz
<literal>}</literal>. Przydaje się to przy opcji <option>-loop</option>:
<screen>mplayer { 1.avi -loop 2 2.avi } -loop 3</screen>
Powyższe polecenie odtworzy pliki w kolejności: 1, 1, 2, 1, 1, 2, 1, 1, 2.
</para>

<para>
Odtwarzanie pliku:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> [<replaceable>ścieżka</replaceable>/]<replaceable>nazwa_pliku</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Kolejny sposób na odtworzenie pliku:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> <replaceable>file:///zakodowana-ścieżka-uri</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie większej ilości plików:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje domyślne</replaceable>]<!--
--> [<replaceable>ścieżka</replaceable>/]<replaceable>plik1</replaceable><!--
--> [<replaceable>opcje dla pliku1</replaceable>]<!--
--> <replaceable>plik2</replaceable><!--
--> [<replaceable>opcje dla pliku2</replaceable>] ...
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie VCD:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> vcd://<replaceable>numer_ścieżki</replaceable><!--
--> [-cdrom-device <replaceable>/dev/cdrom</replaceable>]
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie DVD:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> dvd://<replaceable>numer_tytułu</replaceable><!--
--> [-dvd-device <replaceable>/dev/dvd</replaceable>]
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie z WWW:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> http://<replaceable>strona.com/plik.asf</replaceable>
</synopsis>
(można użyć również playlist)
</para>

<para>
Odtwarzanie z RTSP:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> rtsp://<replaceable>serwer.przyklad.com/nazwa_strumienia</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Przykłady:
<screen>
mplayer -vo x11 <replaceable>/mnt/Films/Contact/contact2.mpg</replaceable>
mplayer vcd://<replaceable>2</replaceable> -cdrom-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable>
mplayer -afm 3 <replaceable>/mnt/DVDtrailers/alien4.vob</replaceable>
mplayer dvd://<replaceable>1</replaceable> -dvd-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable>
mplayer -abs 65536 -delay -0.4 -nobps <replaceable>~/movies/test.avi</replaceable><!--
--></screen>
</para>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="subosd">
<title>Napisy i OSD</title>

<para>
<application>MPlayer</application> może wyświetlać napisy podczas odtwarzania
filmu. Obecnie obsługiwane są następujące formaty:
<itemizedlist>
  <listitem><para>VOBsub</para></listitem>
  <listitem><para>OGM</para></listitem>
  <listitem><para>CC (closed caption)</para></listitem>
  <listitem><para>MicroDVD</para></listitem>
  <listitem><para>SubRip</para></listitem>
  <listitem><para>SubViewer</para></listitem>
  <listitem><para>Sami</para></listitem>
  <listitem><para>VPlayer</para></listitem>
  <listitem><para>RT</para></listitem>
  <listitem><para>SSA</para></listitem>
  <listitem><para>PJS (Phoenix Japanimation Society)</para></listitem>
  <listitem><para>MPsub</para></listitem>
  <listitem><para>AQTitle</para></listitem>
  <listitem><para>
    <ulink url="http://unicorn.us.com/jacosub/">JACOsub</ulink></para>
  </listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para>
<application>MPlayer</application> może zrzucić wyżej wymienione formaty napisów
(<emphasis role="bold">poza pierwszymi trzema</emphasis>) do następujących formatów,
jeśli podasz odpowiednią opcję:
<itemizedlist>
  <listitem><para>MPsub: <option>-dumpmpsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>SubRip: <option>-dumpsrtsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>MicroDVD: <option>-dumpmicrodvdsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>JACOsub: <option>-dumpjacosub</option></para></listitem>
  <listitem><para>Sami: <option>-dumpsami</option></para></listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para>
<application>MEncoder</application> może zrzucić napisy DVD do formatu
<link linkend="menc-feat-extractsub">VOBsub</link>.
</para>

<para>
Opcje wiersza poleceń różnią się nieco dla poszczególnych formatów:
</para>

<formalpara>
<title>Format VOBsub</title>
<para>
Napisy VOBsub składają się z dużego (kilkumegabajtowego) pliku <filename>.SUB</filename>
i opcjonalnych plików <filename>.IDX</filename> i/lub <filename>.IFO</filename>.
Jeżeli masz takie pliki, jak
<filename><replaceable>przykład.sub</replaceable></filename>,
<filename><replaceable>przykład.ifo</replaceable></filename> (opcjonalne),
<filename><replaceable>przykład.idx</replaceable></filename> -
musisz przekazać <application>MPlayerowi</application> opcje
<option>-vobsub przykład [-vobsubid <replaceable>id</replaceable>]</option>
(pełna ścieżka jest opcjonalna). Parametr <option>-vobsubid</option> jest, jak
<option>-sid</option> dla DVD - przy jego pomocy możesz wybierać pomiędzy ścieżkami napisów
(różne języki). Jeżeli opcja <option>-vobsubid</option> jest pominięta,
<application>MPlayer</application> spróbuje użyć języka podanego przez parametr
<option>-slang</option> i powróci do <systemitem>langidx</systemitem>
zawartego w pliku<filename>.IDX</filename>, żeby ustawić język napisów. Jeżeli to
zakończy się niepowodzeniem, napisy nie będą wyświetlane.
</para>
</formalpara>

<formalpara>
<title>Inne formaty napisów</title>
<para>
Inne formaty składają się z pojedynczego pliku tekstowego zawierającego przedział
czasowy, rozmieszczenie i sam tekst. Sposób użycia: Jeżeli masz taki plik, jak
<filename><replaceable>przykład.txt</replaceable></filename>,
musisz przekazać opcję <option>-sub
<replaceable>przykład.txt</replaceable></option> (pełna ścieżka jest opcjonalna).
</para>
</formalpara>

<variablelist>
<title>Dopasowywanie czasu wyświetlania i położenia napisów:</title>
<varlistentry>
  <term><option>-subdelay <replaceable>sek</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Opóźnia wyświetlanie napisów o <option><replaceable>sek</replaceable></option> sekund.
    Może być liczbą ujemną. Wartość jest dodawana do licznika czasu filmu.
  </para></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
  <term><option>-subfps <replaceable>ILOŚĆ</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Określa ilość klatek na sekundę pliku z napisami (liczba rzeczywista).
  </para></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
  <term><option>-subpos <replaceable>0-100</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Określa położenie napisów.
  </para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Jeżeli podczas używania napisów w formacie MicroDVD zauważysz rosnące opóźnienie
między nimi a filmem, to prawdopodobnie ilość klatek na sekundę filmu różni się
od wartości, do której zostały przystosowane napisy.
Zauważ, że format ten korzysta z bezwzględnych numerów klatek do wyświetlania
napisów w odpowiednim momencie, ale nie zawiera w sobie informacji o wartości fps,
dlatego powinieneś skorzystać z opcji <option>-subfps</option>.
Jeżeli chciałbyś trwale rozwiązać ten problem, musisz ręcznie zmienić
wartość framerate pliku z napisami.
<application>MPlayer</application> może zrobić to za ciebie:

<screen>
mplayer -dumpmicrodvdsub -fps <replaceable>fps_napisów</replaceable> -subfps <replaceable>fps_filmu</replaceable> \
    -sub <replaceable>zbiór_z_napisami</replaceable> <replaceable>atrapa.avi</replaceable>
</screen>
</para>

<para>
O napisach DVD przeczytasz w rozdziale <link linkend="dvd">DVD</link>.
</para>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="control">
<title>Sterowanie</title>

<para>
<application>MPlayer</application> posiada w pełni konfigurowalną, opartą na
komendach warstwę sterowania, która pozwala na sterowanie
<application>MPlayerem</application> za pomocą klawiatury, myszki, joysticka lub
zdalnego sterowania (za pomocą LIRC). Zajrzyj na stronę man w celu przejrzenia
pełnej listy skrótów klawiszowych.
</para>

<!-- ********** -->

<sect2 id="ctrl-cfg">
<title>Konfiguracja sterowania</title>

<para>
<application>MPlayer</application> pozwala Ci przypisać dowolny klawisz/przycisk
do dowolnego polecenia za pomocą prostego pliku konfiguracyjnego. Składnia tego
pliku to nazwa klawisza, po której znajduje się komenda. Domyślny plik
konfiguracyjny znajduje się w <filename>$HOME/.mplayer/input.conf</filename>, ale
można podać także inny za pomocą opcji
<option>-input <replaceable>plik</replaceable></option>
(ścieżki względne są względem <filename>$HOME/.mplayer</filename>).
</para>

<para>
Możesz uzyskać pełną listę obsługiwanych klawiszy uruchamiając
<command>mplayer -input keylist</command>
i pełną listę dostępnych komend za pomocą
<command>mplayer -input cmdlist</command>.
</para>

<example id="input_control_file">
<title>Przykładowy plik konfiguracji sterowania</title>
<programlisting>
##
## Plik konfiguracji sterowania MPlayera
##

RIGHT seek +10
LEFT seek -10
- audio_delay 0.100
+ audio_delay -0.100
q quit
&gt; pt_step 1
&lt; pt_step -1
ENTER pt_step 1 1<!--
--></programlisting>
</example>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="lirc">
<title>Sterowanie poprzez LIRC</title>

<para>
Linux Infrared Remote Control - użyj łatwego do własnoręcznego zbudowania
odbiornika podczerwieni i (prawie) dowolnego pilota zdalnego sterowania i
steruj nim swoim Linuksem!
Więcej informacji na <ulink url="http://www.lirc.org">stronie domowej LIRC</ulink>.
</para>

<para>
Jeśli zainstalowałeś pakiet LIRC, <filename>configure</filename> automatycznie go
wykryje. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, <application>MPlayer</application>
wypisze przy starcie "<systemitem>Setting up LIRC support...</systemitem>".
Jeśli wystąpi błąd, powiadomi Cię o tym. Jeśli nic nie powie Ci na
temat LIRC, to znaczy, że jego obsługa nie została wkompilowana. Proste :-)
</para>

<para>
Nazwa aplikacji dla <application>MPlayer</application> to - niespodzianka -
<filename>mplayer</filename>. Możesz używać dowolnych komend
<application>MPlayera</application>, a nawet podać więcej niż jedną
komendę na raz oddzielając je za pomocą <literal>\n</literal>.
Nie zapomnij o włączeniu flagi repeat w <filename>.lircrc</filename> jeśli
ma to sens (skoki, głośność itp). To jest fragment przykładowego
<filename>.lircrc</filename>:
</para>

<programlisting>
begin
     button = VOLUME_PLUS
     prog = mplayer
     config = volume 1
     repeat = 1
end

begin
    button = VOLUME_MINUS
    prog = mplayer
    config = volume -1
    repeat = 1
end

begin
    button = CD_PLAY
    prog = mplayer
    config = pause
end

begin
    button = CD_STOP
    prog = mplayer
    config = seek 0 1\npause
end<!--
--></programlisting>

<para>
Jeśli nie lubisz standardowej lokalizacji pliku lirc-config
(<filename>~/.lircrc</filename>), użyj opcji <option>-lircconf
<replaceable>nazwa_pliku</replaceable></option> by podać inny plik.
</para>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="slave-mode">
<title>Tryb sługi</title>

<para>
Tryb sługi pozwala Ci na utworzenie prostej nakładki na
<application>MPlayera</application>. Po uruchomieniu z opcją
<option>-slave</option> <application>MPlayer</application> będzie czytał
ze standardowego wejścia komendy oddzielone znakami nowego wiersza (\n).
Komendy zostały udokumentowane w pliku
<ulink url="../../tech/slave.txt">slave.txt</ulink>
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="streaming">
<title>Strumieniowanie z sieci i potoków</title>

<para>
<application>MPlayer</application> potrafi odtwarzać pliki z sieci, używając
protokołów HTTP, FTP, MMS lub RTSP/RTP.
</para>

<para>
Odtwarzanie następuje przez proste podanie URLa w wierszu poleceń.
<application>MPlayer</application> zwraca również uwagę na zmienną środowiskową
<envar>http_proxy</envar> i używa proxy jeśli jest to możliwe. Korzystanie
z proxy może być również wymuszone za pomocą:
<screen>
mplayer <replaceable>http_proxy://proxy.micorsops.com:3128/http://micorsops.com:80/strumien.asf</replaceable>
</screen>
</para>

<para>
<application>MPlayer</application> potrafi również czytać ze standardowego wejścia
(<emphasis>nie</emphasis> z nazwanych potoków). Może to być wykorzystane np. do
odtwarzania poprzez FTP:
<screen>i
wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer -
</screen>
</para>

<note><para>
Zalecane jest również włączenie <option>-cache</option> przy odtwarzaniu
z sieci:
<screen>
wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer -cache 8192 -
</screen>
</para></note>

<!-- ********** -->

<sect2 id="streaming-save">
<title>Zapisywanie strumieniowanej zawartości</title>

<para>
Jak już uda Ci się zmusić <application>MPlayera</application> do odtwarzania
Twojego ulubionego strumienia internetowego, możesz użyć opcji
<option>-dumpstream</option> aby zapisać strumień do pliku.
Na przykład:
<screen>
mplayer <replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> -dumpstream -dumpfile <replaceable>strumien.asf</replaceable>
</screen>
zapisze zawartość strumieniowaną z
<replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> do pliku
<replaceable>stream.asf</replaceable>.
Działa to ze wszystkimi protokołami obsługiwanymi przez
<application>MPlayera</application>, jak MMS, RSTP itd.
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="mpst" xreflabel="Remote streams">
<title>Strumienie zdalne</title>

<para>
Strumienie zdalne pozwalają na dostęp do większości strumieni obsługiwanych
przez <application>MPlayera</application> ze zdalnego hosta. Głównym celem tej
funkcji jest umożliwienie bezpośredniego korzystania z napędu CD lub DVD innego
komputera w sieci (pod warunkiem posiadania odpowiedniej przepustowości).
Niestety niektóre typy strumieni (aktualnie TV oraz MF) nie są dostępne zdalnie,
gdyż są zaimplementowane na poziomie demultipleksera. Jest to przykre w
przypadku MF, gdyż TV i tak by wymagało szalonej przepustowości.
</para>

<!-- ********** -->

<sect2 id="compile_mpst_server">
<title>Kompilacja serwera</title>

<para>
Po kompilacji <application>MPlayera</application> wejdź do katalogu
<filename>TOOLS/netstream</filename> i wpisz <application>make</application>
by zbudować program serwera. Możesz wtedy skopiować program
<application>nestream</application> do odpowiedniego miejsca w Twoim
systemie (przeważnie <filename class="directory">/usr/local/bin</filename>
pod Linuksem).
</para>
</sect2>

<!-- *