diff options
Diffstat (limited to 'DOCS/xml/pl/usage.xml')
| -rw-r--r-- | DOCS/xml/pl/usage.xml | 334 |
1 files changed, 334 insertions, 0 deletions
diff --git a/DOCS/xml/pl/usage.xml b/DOCS/xml/pl/usage.xml index 9a36c8f59f..245a6ef7c1 100644 --- a/DOCS/xml/pl/usage.xml +++ b/DOCS/xml/pl/usage.xml @@ -495,6 +495,340 @@ więc na liczne nadużycia, które są przez to możliwe. Zamiast tego wyślij j <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> +<sect1 id="drives"> +<title>Napędy CD/DVD</title> + +<para> +Nowoczesne napędy CD-ROM osiągają bardzo duże prędkości. Niektóre z nich są +dodatkowo zdolne do pracy przy zredukowanych prędkościach. Oto kilka powodów, +dla których powinniśmy zastanowić się czy nie należy zredukować prędkości +naszego napędu: +</para> + +<itemizedlist> +<listitem><para> + Istnieją doniesienia o błędach odczytu przy dużych prędkościach, szczególnie + podczas używania uszkodzonych bądź wadliwie wytłoczonych/nagranych płyt CD. + Redukcja prędkości odczytu może uchronić nas przed utratą danych w takich + przypadkach. +</para></listitem> + +<listitem><para> + Wiele napędów CD jest dokuczliwie głośnych. Redukcja prędkości może zmniejszyć + natężenie hałasu. +</para></listitem> +</itemizedlist> + +<!-- ********** --> + +<sect2 id="drives_linux"> +<title>Linux</title> + +<para> +Możesz zredukować prędkość napędu CD z interfejsem IDE korzystając +z <command>hdparm</command>, <command>setcd</command> lub +<command>cdctl</command>. +Działają one w następujący sposób: +<screen>hdparm -E <replaceable>[prędkość]</replaceable> <replaceable>[urządzenie cdrom]</replaceable></screen> +<screen>setcd -x <replaceable>[prędkość]</replaceable> <replaceable>[urządzenie cdrom]</replaceable></screen> +<screen>cdctl -bS <replaceable>[speed]</replaceable></screen> +</para> + +<para> +Jeśli używasz emulacji SCSI, możesz musieć zastosować ustawienia do prawdziwego +urządzenia IDE a nie emulowanego SCSI. +</para> + +<para> +Jeżeli masz uprawnienia roota, to pomóc może także następująca komenda: +<screen>echo file_readahead:2000000 > /proc/ide/<replaceable>[urządzenie cdrom]</replaceable>/settings</screen> +</para> + + +<para> +Ustawiamy w ten sposób wielkość bufora odczytu na 2MB, co pomaga przy odczycie +porysowanych płyt. Jeżeli ustawimy zbyt dużą wielkość tego bufora, napęd będzie +stale rozkręcał się i zwalniał, co spowoduje bardzo znaczny spadek wydajności. +Zaleca się również dostrojenie napędu CD-ROM przy użyciu +<command>hdparm</command>: +<screen>hdparm -d1 -a8 -u1 <replaceable>[urządzenie cdrom]</replaceable></screen> +</para> + +<para> +Włączamy w ten sposób dostęp DMA do dysku, czytanie z wyprzedzeniem i +odmaskowanie IRQ (IRQ unmasking) (więcej przeczytasz na stronach man do +<command>hdparm</command>) +</para> + +<para> +Proszę sprawdzić +"<filename>/proc/ide/<replaceable>[urządzenie cdrom]</replaceable>/settings</filename>" +by dostroić swój napędu CD-ROM. +</para> + +<para> +Dla napędów SCSI nie istnieje jednolity sposób ustawiawiania tych parametrów +(jeżeli znasz jakiś to napisz nam o nim). Istnieje narzędzie które działa z +<ulink url="http://das.ist.org/~georg/">napędami SCSI Plextor</ulink>. +</para> +</sect2> + +<!-- ********** --> + +<sect2 id="drives_freebsd"> +<title>FreeBSD</title> + +<para>Prędkość: +<screen> +cdcontrol [-f <replaceable>urządzenie</replaceable>] speed <replaceable>[prędkość]</replaceable> +</screen> +</para> + +<para>DMA: +<screen> +sysctl hw.ata.atapi_dma=1 +</screen> +</para> +</sect2> + +</sect1> + + +<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> + + +<sect1 id="dvd"> +<title>Odtwarzanie DVD</title> + +<para> +Aby poznać pełną listę dostępnych opcji, proszę przeczytać odpowiednie strony +man. Składnia do odtwarzania standardowego DVD jest następująca: +<screen> +mplayer dvd://<replaceable><ścieżka></replaceable> [-dvd-device <replaceable><urządzenie></replaceable>] +</screen> +</para> + +<para> +Przykład: +<screen>mplayer dvd://1 -dvd-device /dev/hdc</screen> +</para> + +<para> +Jeśli skompilowałeś <application>MPlayera</application> z obsługą dvdnav, +składnia jest taka sama, tylko musisz użyć dvdnav:// zamiast dvd://. +</para> + +<para> +Domyślnym urządzeniem (device) DVD jest <filename>/dev/dvd</filename>. Jeżeli +Twoje ustawienia są inne, stwórz odpowiedni symlink lub ustaw odpowiednie +urządzenie (device) w linii polecenia korzystając z opcji +<option>-dvd-device</option>. +</para> + +<para> +<application>MPlayer</application> używa <systemitem>libdvdread</systemitem> +oraz <systemitem>libdvdcss</systemitem> do odtwarzania i dekodowania DVD. +Te dwie biblioteki są zawarte +w głównym drzewie źródłowym <application>MPlayera</application>, nie trzeba +instalować ich osobno. +Możesz też użyć systemowych wersji tych bibliotek, ale nie jest to zalecane, +ponieważ może spowodować błędy, niekompatybilności bibliotek oraz zmniejszenie +prędkości. +</para> + +<note><para> +Jeśli występują problemy z dekodowaniem DVD, spróbuj wyłączyć supermount lub +inne tego typu usługi. Niektóre napędy RPC-2 mogą również wymagać ustawienia +kodu regionu DVD. +</para></note> + +<formalpara> +<title>Struktura dysku DVD</title> +<para> +Dyski DVD mają po 2048 bajtów na sektor z ECC/CRC. Zwykle posiadają system +plików UDF na pojedynczej ścieżce zawierającej różnorakie pliki (małe pliki .IFO +i .BUK oraz duże (1GB) pliki .VOB). +Są one rzeczywistymi plikami i mogą być kopiowane/odtwarzane z podmontowanego +systemu plików niezakodowanego DVD. +</para> +</formalpara> + +<para> +Pliki .IFO zawierają informacje nawigacyjne filmu (mapa +rozdziałów/tytułów/kątów kamery, tablica języków, itp) i są konieczne do +odczytu i interpretacji zawartości pliku .VOB (filmu). +Pliki .BUK są kopiami zapasowymi plików .IFO. +Używają <emphasis role="bold">sektorów</emphasis> wszędzie, więc aby +zaimplementować nawigację na DVD lub rozszyfrować zawartość, należy używać +adresowania sektorów dysku w trybie raw. +</para> + +<para> +Z tego powodu obsługa DVD wymaga +dostępu do urządzenia w trybie raw bazującym na sektorach. Niestety wymagane +jest (pod Linuksem) posiadanie uprawnień roota aby móc korzystać z sektorowego +adresowania pliku. +Dlatego też nie w ogóle używamy sterownika systemu plików pochodzącego +z jądra, ale reimplementujemy to w przestrzeni użytkownika. +Zajmuje się tym biblioteka <systemitem>libdvdread</systemitem> 0.9.x. +Sterownik +systemu plików UDF zawarty w jądrze nie jest wymagany ponieważ wspomniane +biblioteki zawierają własny, wbudowany sterownik systemu plików UDF. DVD nie +musi być podmontowany, bowiem używany jest jedynie dostęp w trybie raw. +</para> + +<para> +Czasami <filename>/dev/dvd</filename> nie może być czytany przez użytkowników, +zatem autorzy <systemitem>libdvdread</systemitem> zaimplementowali warstwę +emulacji, która tłumaczy adresowanie sektorowe na nazwy plików i offsety, aby +emulować dostęp w trybie raw na podmontowanym systemie plików albo nawet na +twardym dysku. +</para> + +<para> +<systemitem>libdvdread</systemitem> równie dobrze akceptuje miejsce +podmontowania (mountpoint) jak i nazwę urządzenia przy dostępie w trybie raw i +sprawdza <filename>/proc/mounts</filename> w celu odnalezienia odpowiedniej +nazwy urządzenia (device). Zostało to napisane z myślą o systemie Solaris, gdzie +nazwy urządzeń są przydzielane automatycznie. +</para> + +<formalpara> +<title>Deszyfrowanie DVD</title> +<para> +Do deszyfrowania DVD jest używana biblioteka +<systemitem>libdvdcss</systemitem>. Metoda jej działania może być określona +poprzez zmienna środowiskową <envar>DVDCSS_METHOD</envar>, +co jest dokładniej opisane na stronie man. +</para> +</formalpara> + +<para> +Napędy DVD RPC-1 zabezpieczają ustawienia regionu jedynie poprzez +oprogramowanie. Napędy RPC-2 mają sprzętowe zabezpieczenie, które pozwala na co +najwyżej 5 zmian. Jeżeli posiadamy napęd DVD RPC-2 wymagana/zalecana jest +aktualizacja firmware'u do RPC-1. +Nowe wersje firmware'ów można znaleźć w internecie. +Poszukiwania radzimy rozpocząć od +<ulink url="http://forum.rpc-1.com/dl_all.php">forum firmware'ów</ulink>. +Jeżeli nie ma tam nowej wersji firmware'u dla naszego urządzenia, użyj +<ulink url="http://linvdr.org/projects/regionset/">regionset tool +(narzędzia do zmiany regionów)</ulink> aby ustawić kod regionu na swoim napędzie +DVD (pod Linuksem). <emphasis role="bold">Ostrzeżenie</emphasis>: Możesz +ustawić region tylko 5 razy. +</para> +</sect1> + + +<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> + + +<sect1 id="vcd"> +<title>Odtwarzanie VCD</title> + +<para> +Pełna lista dostępnych opcji znajduje się na stronie man. Składnia dla +standardowego Video CD (VCD) jest następująca: +<screen>mplayer vcd://<replaceable><ścieżka></replaceable> [-cdrom-device <replaceable><urządzenie></replaceable>]</screen> +Przykład: +<screen>mplayer vcd://2 -cdrom-device /dev/hdc</screen> +Domyślnym urządzeniem VCD jest <filename>/dev/cdrom</filename>. Jeśli +Twoje ustawienia są inne, utwórz dowiązanie symboliczne +lub podaj prawidłowe urządzenie w linii poleceń za pomocą opcji +<option>-cdrom-device</option> +</para> + +<note><para> +Przynajmniej napędy CD-ROM SCSI firmy Plextor i niektóre modele Toshiby +mają beznadziejną wydajność przy odczycie VCD. Jest to spowodowane +niekompletną implementacją <systemitem>ioctl</systemitem>'a CDROMREADRAW dla +tych urządzeń. Jeśli masz jakieś pojęcie o programowaniu SCSI, +<ulink url="../../tech/patches.txt">pomóż nam</ulink> zaimplementować ogólną +obsługę SCSI dla VCD. +</para></note> + +<para> +W międzyczasie możesz wyciągać dane z VCD za pomocą +<ulink url="http://ftp.ntut.edu.tw/ftp/OS/Linux/packages/X/viewers/readvcd/">readvcd</ulink> +i odtwarzać plik wynikowy za pomocą <application>MPlayera</application> +</para> + +<formalpara> +<title>Struktura VCD</title> +<para> +Video CD (VCD) składa się z sektorów CD-ROM XA, tzn. ścieżek CD-ROM +mode 2 form 1 i form 2: +<itemizedlist> +<listitem><para> + Pierwsza ścieżka jest w formacie mode 2 form 2, który oznacza użycie korekcji + błędów L2. Ścieżka ta zawiera system plików ISO-9660 o gęstości 2048 + bajtów/sektor. Ten system plików z kolei zawiera metainformacje VCD, a także + nieruchome klatki, często używane w menu. Segmenty MPEG dla menu mogą także + być składowane w tejże pierwszej ścieżce, ale MPEGi muszą być podzielone na + kawałki po 150 sektorów. System plików ISO-9660 może zawierać inne pliki bądź + programy, niekonieczne dla eksploatacji VCD. +</para></listitem> + +<listitem><para> + Druga i pozostałe ścieżki są zwykle ścieżkami video MPEG typu raw o gęstości + 2324 bajtów/sektor, zawierającymi jeden pakiet danych MGEG PS na sektor. + Ścieżki te są w formacje mode 2 form 1, więc przechowują one więcej danych na + sektor, w zamian za słabszą korekcję błędów. Możliwe są też ścieżki CD-DA na + VCD poza pierwszą ścieżką. Niektóre systemy operacyjne używają pewnych + trików aby ścieżki nie zawierające systemu plików ISO-9660 były widoczne + w systemie plików. W pozostałych systemach, jak na przykład w systemie + GNU/Linux, nie ma takiej możliwości (jeszcze). W takim przypadku dane MPEG + <emphasis role="bold">nie mogą być montowane</emphasis>. + Jako że większość filmów znajduje się na tego typu ścieżce, + powinieneś spróbować na początek opcji <option>vcd://2</option>. +</para></listitem> + +<listitem><para> + Istnieją również płyty VCD bez pierwszej ścieżki (pojedyncza ścieżka i + brak systemu plików w ogóle). Je również da się odtwarzać, ale nie da + się ich montować. +</para></listitem> + +<listitem><para> + Definicja standardu Video CD, nazywana "Białą Księgą" Phillipsa, + generalnie nie jest dostępna online, musi być zakupiona u Phillipsa. + Bardziej szczegółowe informacje na temat Video CD można znaleźć na + <ulink url="http://www.vcdimager.org/pub/vcdimager/manuals/0.7/vcdimager.html#SEC4">stronie dokumentacji vcdimagera</ulink>. +</para></listitem> +</itemizedlist> +</para> +</formalpara> + +<formalpara> +<title>O plikach .DAT</title> +<para> +Plik o rozmiarze ok. 600 MB widoczny na pierwszej ścieżce zamontowanego VCD +nie jest prawdziwym plikiem ! Jest on tzw. bramką ISO, utworzoną by +Windows mógł obsługiwać takie ścieżki (Windows w ogóle nie zezwala aplikacjom +na dostęp do urządzeń w trybie raw). Pod Linuksem nie możesz kopiować ani +odtwarzać tych plików (zawierają "śmieci"). Pod Windows jest to możliwe, gdyż +jego sterownik iso9660 symuluje odczyt ścieżek w trybie raw za pomocą tego +pliku. By móc odtwarzać pliki .DAT, musisz mieć sterownik do jądra, który +dostarczany jest z linuksową wersją PowerDVD. Posiada on zmodyfikowany sterownik +systemu plików iso9660 (<filename>vcdfs/isofs-2.4.X.o</filename>), który jest w +stanie symulować odczyt ścieżek w trybie raw za pomocą pliku .DAT. Jeśli +podmontujesz płytę używając ich sterownika, możesz kopiować, a nawet odtwarzać +pliki .DAT za pomocą <application>MPlayera</application>. Ale nie będzie to +działało za pomocą standardowego sterownika iso9660 dostarczonego z jądrem +Linuksa! Zamiast tego użyj opcji <option>vcd://</option>. Alternatywą dla +kopiowania VCD jest nowy sterownik: +<ulink url="http://www.elis.rug.ac.be/~ronsse/cdfs/">cdfs</ulink> (nie jest +częścią oficjalnego jądra), który wyświetla sesje CD jako pliki obrazów, oraz +<ulink url="http://cdrdao.sf.net/">cdrdao</ulink>, program do zgrywania +płyt CD bit po bicie. +</para> +</formalpara> +</sect1> + + +<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> + + <sect1 id="edl" xreflabel="Edit Decision Lists (EDL)"> <title>Decyzyjne Listy Edycji (Edit Decision Lists - EDL)</title> |